TU Delft hoogleraar: Manipuleren van wolken kan helpen tegen opwarming van de aarde

Een unieke oplossing om klimaatverandering tegen te gaan: maakbare wolken. TU Delft hoogleraar Herman Russchenberg ziet er een toekomst in. Hij experimenteert met de samenstelling van wolken om te kijken hoe ze minder zonlicht -en dus warmte- naar de aarde kunnen doorlaten.

Iedereen kent inmiddels de vernevelaars van de supermarkt, waar geruisloos stoom over de groenten- en fruitschappen wordt geblazen om de producten langer verst te houden. Maar dat dit soort vernevelaars, op een flink grotere schaal, ook het klimaat mogelijk maakbaar kunnen maken was voor velen nog onbekend.

Ingenieus

Met gigantische vernevelaars kunnen zwevende deeltjes toegevoegd worden aan wolken, waardoor de druppeltjes fijner worden en meer zonlicht weerkaatsen. Uit onderzoek van Russchenberg blijkt dat er een oplossing ligt in manipuleren van wolken, regen en zwevende deeltjes zoals aerosolen en stofdeeltjes. Het is niet alleen een ingenieus concept, maar ook nog eens essentieel volgens de hoogleraar.

Russchenberg stelt tegen het Reformatorisch dagblad dat als we niets doen aan de uitstoot van CO2, de kans meer dan vijftig procent is dat de temperatuur aan het einde van de 21ste eeuw met meer dan vier graden is gestegen: ''Willen we de klimaatdoelstellingen van Parijs halen, dan mag de temperatuur minder dan 2 graden hoger worden.''

Geen megaschool in Delft: Drieduizend Delftenaren zetten handtekening voor behoud Delftse kinderboerderij >

Dubbele functie

Wolken hebben een dubbele functie in het broeikaseffect: ze koelen de aarde af maar warmen deze ook juist op. De wolkendruppels weerkaatsen een deel van de zonne-energie namelijk het heelal in, zo legt de wolkenexpert van de TU uit. Tegelijkertijd absorberen wolken warmte die vanaf de aarde komt en kaatsen een deel daarvan ook juist weer terug.

Door de toenemende warmte verdampen de wolken en worden dunner, waardoor ze minder zonlicht weerkaatsen en wat de wereldwijde opwarming versterkt, stelt Russchenberg in het RD.

Een dicht wolkendek zou het zonlicht en daarmee de opwarming tegen kunnen gaan

Science-fiction

Russchenberg wil zich met zijn kunstmatige ingrepen focussen op de weerkaatsing van zonlicht. Samen met zijn vakgroep in Delft is hij bezig met stofdeeltjes de atmosfeer in te blazen, door grote reflectors in de baan om de aarde te plaatsen of via speciale vliegtuigen die stof in de stratosfeer kunnen brengen. ‘’Een deel van de methoden zijn nog sciencefiction. Maar met het verspreiden van stofdeeltjes en het manipuleren van wolken experimenteren we volop,” aldus Russchenberg tegen het RD.

Varen via de IJszee onmogelijk? TU Delft docent ziet mogelijkheden voor handelsvracht >

Dat het aanbrengen van stofdeeltjes werkt, bleek al toen Mount Pinatubo, een vulkaan in de Fillipijnen, begin jaren ’90 tot uitbarsting kwam. Tijdens zo’n uitbarsting komt er as in de stratosfeer terecht, legt de hoogleraar uit. Hierdoor verspreiden deze deeltjes zich door de luchtstromen wereldwijd en houden ze zonlicht tegen. ‘’Bij grote uitbarstingen blijft de stofwolk twee jaar lang hangen op een hoogte van 15 tot 25 kilometer, met als gevolg dat het op aarde een halve tot een hele graad koeler is.”

Vulkanen (niet Mount Pinatubo)

Wereldwijd effect

Toch zitten er ook nog wel wat haken en ogen aan de techniek van Russchenberg. Zo stelt hij dat er slechts drie gebieden geschikt zijn voor de klimaattechniek: de westkust van Noord-Amerika, Chili en Nambië. Dit komt door de typen wolkendekken die hier aanwezig zijn. Volgens de wolkenexpert zou de techniek hier toepassen echter wel een wereldwijd effect kunnen hebben.

December-fotowedstrijd: Dit Delftse plaatje sleepte de winst binnen >

Daarnaast moet er nog gekeken worden of er wel animo in de politiek is voor de wolkentechniek van Russchenberg. De wolkenkenner stelt ook dat het geen excuus is om ongebreideld door te gaan met de huidige CO2-uitstoot. ''We moeten ons hoe dan ook blijven inzetten voor verlaging van CO2-emissies. Mocht de opwarming ondanks het klimaatakkoord toch uit de hand lopen, dan is het gerechtvaardigd om deze techniek te gebruiken. Al is het maar om de aarde tijdelijk te laten afkoelen.”