TU Delft weert promovendi uit China vanwege risico's op spionage voor Chinese overheid

De TU Delft laat steeds minder Chinese studenten toe die worden gesponsord door de Chinese overheid. Dat gebeurt vooral bij ‘gevoelige onderzoeksgebieden’ waar technologieën worden ontwikkeld die zowel maatschappelijk als militair kunnen worden ingezet. Promovendi die via een beurs van de Chinese overheid worden betaald, worden gezien als risico omdat ze kunnen worden ingezet om geheime kennis door te spelen.

Dat blijkt uit een rondgang van Trouw langs twaalf universiteiten. De promovendi moeten voor de een zogeheten China Scholarship Council (CSC)-beurs een formulier ondertekenen waarmee ze toezeggen te rapporteren aan de Chinese ambassade in hun land. Daarnaast moeten ze trouw zweren aan de Communistische Partij en na hun studie in het buitenland minimaal twee jaar terug naar China komen. In totaal promoveren in Nederland zo'n tweeduizend Chinezen met een CSC-beurs, verspreid over alle universiteiten.
'Hierdoor waren er in het verleden zo'n tachtig Chinese promovendi op de TU Delft die daarvoor aan een Chinese universiteit hebben gestudeerd die banden heeft met het Chinese leger en het ministerie van defensie', vertelt Peter Weijland, programmadirecteur kennisveiligheid bij de TU Delft, in TV West Nieuws. 'Dat aantal loopt nu gelukkig terug. Maar het is wel zorgelijk dat er op deze manier een lijn is ontstaan tussen onze campus en een buitenlands leger', vertelt Weijland.

Lekkages of wapens
De TU Delft is daarom een stuk voorzichtiger geworden in het aannemen van CSC-promovendi voor studies met gevoelige onderzoeksgebieden. 'Het gaat dan vooral over gebieden waar technologieën worden ontwikkeld die je op twee manieren kan gebruiken: voor maatschappelijk gebruik én voor militair gebruik', legt de programmadirecteur uit.

'Dan kan je bijvoorbeeld denken aan technologieën voor infraroodkijkers. Die kan je bijvoorbeeld inzetten bij het opsporen van lekkages of voor het controleren van scheuren in betonconstructies. Maar je kan het ook gebruiken om met een wapen op het slagveld goed te kunnen richten en te schieten op je doelwit', gaat hij verder. 'Dat is natuurlijk een onwenselijke situatie.'

Niet waterdicht
Om toekomstige CSC-studenten die een risico vormen te kunnen weren heeft de Delftse universiteit zelfs een speciaal team opgezet om de Chinese kandidaten te screenen. 'Maar die screening is nog best een ingewikkelde klus', geeft Weijland toe. 'We krijgen allereerst een cv van de potentiële promovendus onder ogen. Dan checken we waar de kandidaat gewerkt en gestudeerd heeft en of die instellingen bekend staan als risicovol', vertelt hij. 'Vervolgens kijken we met welk onderzoek de promovendi zich wil bezighouden en of dat onderwerp ook risicovol is.'

'En als het cv en het onderzoeksonderwerp risicovol zijn, dan adviseren we de universiteit over het algemeen om een andere kandidaat zoeken', legt hij uit. Daarbij geeft Weijland wel aan dat het screenen van potentiële promovendi uit China niet helemaal waterdicht is. 'We zien wel dat cv's van kandidaten worden aangepast door de Chinese overheid om het voor ons een gewenst uiterlijk te geven', vertelt hij. 'Dat baart ons zorgen.'

'Gaat ten koste van wetenschappelijk proces'
Daarnaast vindt de TU Delft het jammer dat deze voorzichtigheid bij het aannemen van promovendi nodig is. 'In het Westen hebben wij onze data, kennis en processen opengesteld voor iedereen die daarin geïnteresseerd is of daar iets mee wil bereiken. Maar door deze ontwikkeling zijn we daar nu iets beperkter in geworden en ook bezorgder over', zegt Weijland. 'En dat gaat ook weer ten koste van het wetenschappelijk proces.'