Oude Kerk onthult vermoedelijke maker grafschildering Piet Hein

Amber Dresken Op: Laatste update:

De Oude Kerk denkt te weten wie de muurschildering van zeevaarder Piet Hein heeft gemaakt. Vorig jaar werd die onverwachts ontdekt tijdens restauratiewerkzaamheden. Het gaat vermoedelijk om medewerkers uit het atelier van de Amsterdamse beeldhouwer Pieter de Keyser, die ook het uiteindelijke grafmonument van de zeevaarder maakte.

Reportage: Hanne van Mourik, Amber Dresken en Sam Klaui
De schildering van Piet Hein (1577-1629) werd vorig jaar onverwachts gevonden tijdens de restauratie van het grafmonument van de zeevaarder. Nu, ruim een jaar later, is er meer duidelijkheid over de herkomst en de maker van het werk. 

 

Volgens kunsthistorisch onderzoek gaat het om een eerste ontwerp voor het grafmonument van Piet Hein, waarschijnlijk gemaakt rond 1637. De schildering diende waarschijnlijk als tijdelijk gedenkteken voor zijn weduwe, omdat er bijna tien jaar zat tussen Heins dood en de afronding van zijn graf.   

 

Unieke houding 
Op de schildering is Hein knielend op een kussen afgebeeld, terwijl hij biddend naar boven kijkt. “De kunsthistoricus die onderzoek heeft gedaan naar het werk kwam er al vrij snel achter dat deze houding zeer zeldzaam is”, vertelt Nyncke Graafland, directeur van de Oude en Nieuwe Kerk. “Zulke afbeeldingen vinden we eigenlijk nergens anders in Europa.”  

 

Er bestaat slechts één bekende afbeelding met een vergelijkbare pose: op een verdwenen grafmonument uit hetzelfde jaar van graaf Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg, in de Grote Kerk van Leeuwarden. Dat monument werd ontworpen door beeldhouwer Pieter de Keyser. Deze overeenkomsten maken het volgens het onderzoek aannemelijk dat het ontwerp van Hein uit zijn atelier afkomstig is.  

 

De Keyser is geen onbekende naam in Delft. Deze familie heeft ook het grafmonument van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk gemaakt. “Of Pieter de Keyser hier zelf geschilderd heeft, weten we niet zeker”, vertelt Graafland. “De uitvoering is waarschijnlijk gedaan door zijn medewerkers, maar het ontwerp lijkt van zijn hand.” 
De grafschildering van Piet Hein | Foto: Oude en Nieuwe Kerk Delft

Stukje geschiedenis van Delft op de muur

De afwijkende houding op de schildering roept ook vragen op over de religieuze context. De knielende en biddende houding past binnen de katholieke beeldtraditie, terwijl de uiteindelijke liggende Piet Hein beter past in een protestantse kerk, zoals die na de Reformatie gangbaar werd.“

Na de reformatie werd zo'n katholieke houding niet meer als passend geacht. Dit stukje muur laat hierdoor een fragment zien van de geschiedenis van Delft van dat moment”, zegt Graafland. “Je haalt daarmee zoveel meer uit deze schildering dan alleen welke verf er is gebruikt.”


Nog heel even zichtbaar 

De schildering is momenteel nog zichtbaar in de Oude Kerk, maar niet voor lang meer. Vanaf eind oktober wordt het grafmonument van Piet Hein stukje bij beetje teruggeplaatst in de kerk. Het schilderwerk verdwijnt daarmee opnieuw achter de marmeren platen en zal waarschijnlijk pas bij een volgende restauratie weer tevoorschijn komen. 


“Er komen foto’s, uitleg en mogelijk een digitale reconstructie van het werk zodat toekomstige bezoekers toch het verhaal meekrijgen. Maar de schildering zelf komt misschien weer pas over vijfhonderd jaar weer aan het licht bij een volgende restauratie.”

 

Laatst geplaatst


Bas leest peuters voor in gebarentaal: ‘Verhalen zijn voor iedereen’
Oude Kerk onthult vermoedelijke maker grafschildering Piet Hein
Telkens valt de stroom uit in Schipluiden en Den Hoorn: Westland Infra belooft verbetering