Nomadische bomen tegen hittestress

Afgelopen week bezochten Bart Jutte en Bruno Verhulst van Omroep Delft het hitteplein, een nagemaakt pleintje in ‘The Green Village’ van de TU. Waterbuffers, speciale klinkers, boomveren en andere oplossingen en innovaties waren er te bewonderen.

Boominnovator Stef Jansen staat naast een boomveer (zie foto), een systeem om een boom bovengronds te laten groeien. Hij vertelt er aanstekelijk over: “normaal staat een boom met zijn wortels in de grond, en met een boomveer zweeft hij met een kluit erboven. Voordeel is dat de boom niet meer op 1 plek hoeft te staan. En er is minder grond nodig. Dit maakt het mogelijk om bomen neer te zetten op plekken waar ze nu niet staan. Bijvoorbeeld hier op het hitteplein. Normaal staat hier geen boom, er is alleen maar verharding. Hier kan een boom boven de grond toch terecht. En dat kan op heel veel plekken in de stad. Steden zijn behoorlijk verdicht, overal ligt steen. Eigenlijk is de stad een soort steenoven geworden. Nu is er geen plaats voor bomen maar in de toekomst kan dat wel. Door slim ruimte te gebruiken kun je toch goed bomen plaatsen. Je kunt zelfs nomadische bossen plaatsen en je kunt die bossen zelfs verhuizen. Ze kunnen op steeds slimmere plekken komen te staan."

Wat vinden die bomen ervan dat ze maar zo'n klein plekje hebben en niet ongebreideld in de grond kunnen groeien? Jansen: “Eigenlijk is de boomveer niet zo'n nieuwe innovatie. De natuur zelf is de beste innovator. Ver voordat er mensen waren had de boom al uitgevonden dat hij bovengronds kan groeien. De boom heeft een evolutie van 370 miljoen jaar en groeien boven de grond is wat bomen al heel lang kunnen. Alleen komen we er nu pas op om deze techniek toe te gaan passen in dichtbevolkte steden."

"Het zou ook iets zijn voor de Delftse grachten. Daar is vaak ruimtegebrek voor de wortels. Perfecte plek voor nomadische bomen! Hij zal dan ook niet de kademuur beschadigen. Het idee dat natuur schadelijk is voor de infrastructuur, daar moeten we vanaf. Je kunt de natuur zich laten aanpassen aan de stedelijke situatie."

Hoe vandalismebestendig is de boomveer? " Dat willen we uitproberen in Delft langs het spoor. Ik heb vorige week nog aan de burgermeester gevraagd of we voor het Huis van Delft, het nieuwe innovatiecentrum, een proefboom mogen plaatsen. Daar komen veel mensen langs, die van en naar het station gaan. De afgelopen 7 jaar hebben we vastgesteld dat elke boom in deze conditie kan groeien. Bomen zijn veel slimmer dan wij altijd hebben gedacht. Deze slimme bomen gaan ons helpen om de hitte te bestrijden. Bomen zijn de oudst groeiende systemen op aarde."

Als een boom te groot wordt en de kluit te klein is? “Als je merkt dat een boom in een levensfase zit waardoor hij niet meer tot zijn recht komt in de boomveer, dan kun je zeggen: ok, nu word je weer een normale boom en dan zet je hem in de grond. Je kunt beginnen met dat mensen op hun vensterbank een boompje kweken. Daarna komt het op het balkon, dan in de tuin, daarna komt ie in de straat te staan of hij wordt al meteen boomveer op een dak bijvoorbeeld. En als ie daar of op straat te zwaar en te groot wordt dan zet je hem in de grond. Dan gaat ie in feite met pensioen. Maar als ie met pensioen gaat moet je hem de kans geven oud te worden. Je gaat er niet in zagen. Het idee achter dit plan is: je stopt met zagen, je laat de bomen in balans."

Meer zien? Bekijk hier de reportage van Bart Jutte en Bruno Verhulst: