Maanden voor gemeenteverkiezingen begint gekibbel over stembiljet
Welke partij komt als eerste tevoorschijn, wanneer je in maart 2026 het stembiljet openvouwt? Deze ogenschijnlijk onbelangrijke vraag houdt een deel van de Delftse politiek maanden voor de stembusgang al bezig. Door samenwerking tussen GroenLinks en PvdA staan zij waarschijnlijk op lijst 1, terwijl STIP de meeste stemmen behaalde.
Normaal gesproken is het simpel om te bepalen welke partij ‘lijst 1’ is op het stembiljet. De grootste partij bij de voorgaande verkiezingen wordt door de Kiesraad als eerste op het biljet gezet. Door de samenvoeging van GroenLinks en PvdA loopt het bij de komende gemeenteraadsverkiezingen echter anders dan normaal.
Stip was grootste
Tijdens een informatiebijeenkomst over de komende verkiezingen, zag Hart voor Delft-fractievoorzitter Bram Stoop op een vermoedelijke lijstindeling dat de samenwerking GroenLinks-PvdA op 1 stond. Dit terwijl de partijen in 2022 afzonderlijk deelnamen aan de verkiezingen en individueel niet de meeste stemmen trokken. Bij elkaar opgeteld hadden GroenLinks en PvdA echter wel de meeste stemmen.
Wat Stoop betreft is het niet eerlijk om GroenLinks-PvdA nu als lijst 1 aan te wijzen. “Dat doet geen recht aan de feitelijke situatie, want de partij die in 2022 de meeste stemmen behaalde was STIP. Zij werden door de Delftse kiezers als grootste partij aangewezen.”
STIP-fractievoorzitter Sophie Wentink is niet per se verbolgen over het mogelijke verlies van de eerste plek op het stembiljet: “Natuurlijk is lijst 1 leuk voor de zichtbaarheid, maar uiteindelijk gaat het om de inhoud en wat we voor Delft doen.”
Centraal stembureau
Rinske Wessels, fractievoorzitter van GroenLinks, wijst er ondertussen op dat politieke partijen zelf helemaal niet gaan over de indeling van het stembiljet. Dat doet een centraal stembureau nadat de Kiesraad alle kieslijsten heeft goedgekeurd: “Die zijn echt onafhankelijk.”
Stoop houdt ondertussen vol dat een indeling van het stembiljet met GroenLinks-PvdA op 1 oneerlijk is. Hij stelt daarbij dat de PvdA de laatste verkiezingen ‘zwaar verloor’. Daarmee zou die partij op 1 wat hem betreft geen afspiegeling zijn van de wens van de kiezer.
Zo zwaar was het verlies bij de vorige verkiezingen niet. De PvdA behield de drie zetels die het de voorgaande verkiezingen kreeg. Wel is drie zetels historisch laag voor de arbeiderspartij die in het verleden dikwijls kon rekenen op meer dan een kwart van de Delftse stemmen.
Of de vrees van Stoop werkelijkheid wordt, moet nog blijken. Pas op 6 februari neemt het centraal stembureau in Delft hierover een beslissing.
