Drie onvergetelijke finales van Cameretten uit het verleden

Daar begon het kleinschalig, maar het groeide al snel uit tot een belangrijke springplank voor jong talent. De grootste cabaretiers van Nederland debuteerden op de podia van De Koornbeurs, het Waagtheater en de aula van TU.

Domineeszoon Freek de Jonge weet het eind jaren 60 zeker: hij zal binnen vijf jaar een onemanshow op de planken brengen. En dat moet dan ook nog een voorstelling zijn die totaal vernieuwend is, want het cabaretgenre is volgens hem een beetje tuttig en gezapig. Ook muzikaal moet het anders.De Jonge wil popmuziek in zijn voorstellingen gaan verwerken; iets wat tot dan toe nog nooit is gedaan in het cabaret.

Tijdens zijn zoektocht naar een muzikaal begeleider komt hij in contact met Hagenaar Bram Vermeulen. Het klikt en het duo Neerlands Hoop in Bange Dagen is geboren. Ze voelen zich al snel onoverwinnelijk. Met nog amper podiumervaring schrijven zij zich in 1968 in voor de derde editie van het nog jonge Camerettenfestival.

Het duo is ervan overtuigd dat ze gaan winnen, maar de jury denkt daar anders over. De winnaar wordt de Amsterdamse groep Don Quishocking, die in de jaren 70 en 80 ook behoorlijk aan de weg zou timmeren met maatschappijkritische en literaire nummers. Neerlands Hoop eindigt als vijfde en toont zich op die bewuste avond in De Koornbeurs in Delft een slecht verliezer. De discussie loopt zo hoog op, dat de jury reageert met de woorden: 'mocht u het met deze uitspraak niet eens zijn, dan zullen wij u ons gelaten door u laten stenigen'.

Bram en Freek zouden de juryleden nog jarenlang aan het moment blijven herinneren. Het verlies heeft overigens geen negatieve invloed gehad op de carrière van het duo; in de jaren 70 groeit Neerlands Hoop uit tot een hype. Bovendien zou Freek de Jonge het cabaret drastisch vernieuwen met zijn latere soloshows.

Ondanks de twijfel wordt Finkers toegelaten en haalt hij de finale. Finkers begroet het publiek in de aula van de TH (zoals de TU dan nog heet) op 3 november 1979 met de woorden 'dag dames en heren van het cabaret'. Tussendoor deelt hij nog wat folders uit van de meubelwinkel van zijn vader in Almelo. De organisatie kan het niet waarderen.

Het verder onbekend gebleven duo Dabaret Salu wint in 1979 de eerste prijs. Finkers eindigt als tweede, maar gaat wel naar huis met de Persoonlijkheidsprijs en de Publieksprijs. Kort na Cameretten maakt hij zijn eerste plaat en is zijn carrière begonnen.

Het jaar 1983 is zonder twijfel de meest succesvolle finale in de geschiedenis van het festival. De drie finalisten zouden allemaal de top bereiken. Voor de 21-jarige Paul de Leeuw uit Lekkerkerk is dat dan nog niet vanzelfsprekend. Hij doet de lerarenopleiding in Delft, maar ambieert eigenlijk een loopbaan als cabaretier en entertainer. Hij is net afgewezen voor de Toneelschool en zit daardoor behoorlijk in de put. Zijn droom om artiest te worden heeft hij al een beetje laten varen. Cameretten is voor hem de laatste strohalm. Hij haalt de halvefinale.

De Leeuw heeft die avond in 1983 niet veel bij zich in de aula van de TH: een telefoon, drie brilletjes en een sjaaltje. Daarmee transformeert hij zich met het grootste gemak tot Bob of Annie de Rooy; twee typetjes die hij al eens eerder had gespeeld. Anderhalf uur lang improviseert De Leeuw erop los. Dat is niet de bedoeling, want de finale-optredens op Cameretten mogen niet langer dan een half uur duren. Hij wint niet, maar krijgt wel de Persoonlijkheidsprijs. Nog diezelfde avond krijgt hij twee optredens aangeboden. Ook wordt hij uitgenodigd voor de show van Sonja Barend en gaat hij aan de slag met een professionele regisseur. Een fenomeen is geboren. Zelf zou hij later zeggen dat Cameretten de redding van zijn carrière is geweest.

Hans Liberg wordt tweede op die gedenkwaardige avond: 4 november 1983. Hij heeft een heel andere achtergrond dan zijn collega-finalisten, want Liberg deed een studie Muziekwetenschappen. Zijn eerste cabaretervaringen doet hij op als pianist bij de groep Van Santen, met onder anderen Martin van Waardenberg. Daar ontdekt hij dat het zingen van onzinliedjes hem goed ligt. Op Cameretten probeert Liberg het solo. Zijn zenuwen weet hij goed in bedwang te houden door een opmerking tegen het publiek: 'U zult wel een beetje gespannen zijn.' Het optreden is niet zonder succes, want hij behaalt de tweede prijs.

De 22-jarige Brigitte Kaandorp wint zowel de Jury- als de Publieksprijs in dat topjaar 1983. Dat doet zij met een aandoenlijk stuntelend optreden. Op de finaleavond gaat er van alles fout. Ze vergeet haar pumps en leent daarom van iemand schoenen, die drie maten te groot zijn. Strompelend komt zij op en vraagt of er misschien iemand in de zaal zit die pumps heeft in maatje 47. Dat is een vergissing, want ze bedoelt eigenlijk 37. Maar zowel de jury als het 1500-koppige publiek ziet de opmerking aan voor de eerste grap en ligt in een deuk. Het typeert de manier waarop men Kaandorp die avond ziet: haar gehakkel en onhandigheid worden aangezien voor een 'uitgekiend optreden'. Het wordt haar handelskenmerk.