Acht procent Delftse sociale huur naar statushouders, gemeente terughoudend met schrappen voorrang
Minister Mona Keijzer wil dat statushouders geen voorrang meer kunnen krijgen op een sociale huurwoning. Eerder deze week kwam de Raad van State met stevige kritiek op dit plan. De gemeente Delft sluit zich hierbij aan.
Grofweg één op de twaalf sociale huurwoningen in Delft gaat naar statushouders. Dat zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Dat komt neer op ongeveer tachtig woningen per jaar die naar statushouders gaan.
De gemeente vindt het belangrijk dat deze mensen een woning vinden. “Er wonen op dit moment veel nareizigers [familie van mensen die eerder asiel hebben gekregen, red.] in Manderspark”, zegt een woordvoerder van de gemeente over de opvanglocatie op het terrein van de TU Delft. “Als die niet kunnen uitstromen naar een woning, kunnen de kamers niet worden ingezet voor asielzoekers die nog in procedure zitten.”
Daarmee dreigt de asielketen verder op slot te gaan, waarschuwt de gemeente. “Er zijn dan meer dure noodopvanglocaties nodig om asielzoekers op te vangen. Dat is niet alleen in Delft zo, maar zal landelijk het effect zijn.”
Ongrondwettelijk
Daarmee steunt de gemeente kritiek van de Raad van State (RvS), het belangrijkste juridische adviesorgaan van de regering, op plannen van minister Keijzer om voorrang op woningen voor statushouders te verbieden.
De RvS stelde eerder dat het voorstel van Keijzer ongrondwettelijk is. Het gaat namelijk tegen het gelijkheidsbeginsel in. Volgens de RvS hebben statushouders namelijk een ‘ongunstige uitgangspositie’ op de woningmarkt. “Dit wetsvoorstel ontneemt gemeenten de mogelijkheid om deze achterstand met een voorrangsregeling te compenseren”, aldus de RvS.
Keijzer heeft wel voorstellen gedaan voor hoe statushouders zonder voorrang aan onderdak kunnen komen. Dan gaat het om ideeën als bij familie intrekken, hun werkgever vragen om huisvesting, of met andere statushouders een dak boven het hoofd vinden.
Plannen niet realistisch
“Het is niet realistisch om te verwachten dat deze maatregelen tijdig het benodigde effect zullen hebben”, zegt de RvS. Ook de gemeente Delft denkt er zo over. “We experimenteren wel met woningdelen van twee alleenstaanden maar ook daarvoor is de beschikbare voorraad zeer beperkt. Opstartlocaties en flexwoningen vergen realisatietijd en passende financiering. Op de vrije woningmarkt maken statushouders nauwelijks kans.”
Ook het idee dat statushouders dan maar bij familie intrekken baart de gemeente zorgen. Delft probeert namelijk te zorgen dat statushouders in een huis terechtkomen dat past bij de grootte van het huishouden. Huizen zouden dus overvol raken als mensen bij elkaar intrekken.
Taakstelling
De gemeente geeft dan ook aan zich eerder al achter een negatief advies van de Vereniging Nederlandse Gemeenten te hebben geschaard. Ondanks de grote hoeveelheid kritiek, zegt Keijzer het voorstel alsnog in te dienen.
Daarmee hebben gemeenten als Delft er een uitdaging bij. Het vinden van geschikte woningen voor statushouders zal immers lastiger worden. En dat terwijl gemeenten hier al moeite mee hebben.
Gemeenten hebben namelijk een taakstelling: iedere gemeente moet een bepaald aantal statushouders een woning bieden. Waar dit in Delft in eerdere jaren lukte, was 2024 het eerste jaar waarin Delft het niet voor elkaar kreeg. En de gemeente waarschuwt: “Ook dit jaar zal dat moeilijk worden. Dat heeft vooral te maken met een toenemend aantal grote gezinnen, waarvoor maar weinig geschikte woningen beschikbaar komen.”
Minister komt met reactie
Daarmee dreigen de plannen van de minister ook in Delft tot verdere problemen te leiden. Of het zover komt, moet nog blijken. Keijzer heeft gezegd dat ze het advies van de RvS nog verder zal bestuderen. Later zal ze met een uitgebreide reactie erop komen.
