Vredeskerk en Raamstraatkerk gaan sluiten: ‘Doet best een beetje pijn’

Het aantal kerkbezoekers neemt al jaren af volgens Stijn Franken, vicevoorzitter van het bestuur van de Sint Ursulaparochie in Delft. Gemiddeld komen er op de zondag zo'n 150 mensen uit de Sacramentskerk, Franciscus en Clarakerk en Adelbertkerk samen. Terwijl deze drie kerkgebouwen bij elkaar opgeteld ruimte bieden aan 1600 kerkgangers. Deze krimp dwong het bestuur tot keuzes.

 

“Samen vieren in grote kerken die steeds leger worden, voelt ook minder samen”, legt Franken uit. “Dan is het verstandig om op een gegeven moment een kerkgebouw af te stoten en met de gemeenschap samen een dienst te volgen in een ander gebouw.”

 

Concreet betekent dit dat de Sacramentskerk en Franciscus en Clarakerk op termijn hun deuren moeten gaan sluiten. Sinds een jaar hebben daarom de gemeenschappen van de Sacramentskerk, de Franciscus en Clara en de Adelbertkerk een nieuwe gemeenschap gevormd. Deze zal uiteindelijk samenkomen in de nog te verbouwen Adelbertkerk in de wijk Voorhof. Ook de Maria van Jessekerk in het centrum blijft open.

 

De keuze om juist deze twee kerken te sluiten was geen gemakkelijke volgens Franken. “Alle drie de kerken hadden hun eigen karakter. Uiteindelijk hebben we voor de Adelbertkerk gekozen als nieuwe bestemming, omdat het gebouw het makkelijkst is aan te passen."

 

De Sacramentskerk is sinds 2002 een rijksmonument en komt uit 1940. De Franciscus en Clarakerk, gebouwd in 1910, is een gemeentelijk monument. Wat maakt dat deze kerkgebouwen lastiger zijn om te verbouwen.

Op termijn start de verbouwing van de Adelbertkerk. Daarbij wordt niet alleen de kerkzaal aangepakt, maar wordt ook gekeken naar voorzieningen zoals vergaderruimtes, een keuken 'waar de ouderen van de bingo samen soep kunnen eten' en knielbanken.

 

Verder zal de entree worden aangepast en wordt er dubbelglas geplaatst. “Onze insteek is: Als je het nu doet, doe het dan goed”, aldus Ruigrok.

 

De architect is inmiddels begonnen met tekenen. Een exacte datum voor de verhuizing is er nog niet. De verwachting is dat de verbouwing niet voor eind volgend jaar klaar is. “We denken zelf aan een meerjarenplan”, zegt Franken.

 

Kees Ruigrok, plaatsvervangend penningmeester, is al zijn hele leven verbonden aan de Sacramentskerk. Voor hem is het "pijnlijk" dat voor zijn kerk het doek binnenkort valt. "Ik ben hier gedoopt, getrouwd en mijn ouders zijn vanuit deze kerk begraven", vertelt hij.

 

“Maar ik ben ook realistisch. We kunnen niet met al die kerken doorgaan. Uiteindelijk draait het om samenzijn en niet om het gebouw. Met die gedachte heb ik mij me er inmiddels bij neergelegd.”

 

Nog niet iedereen binnen de gemeenschap is definitief over de streep getrokken. "Mensen met een lange geschiedenis met de kerk vinden het verschrikkelijk moeilijk om afscheid te nemen van het kerkgebouw", vertelt Ruigrok. "Dat is niet anders. Je kan niet iedereen direct meekrijgen. Maar wat we wel merken is dat steeds meer mensen aan het idee beginnen te wennen."

 

Het proces van samenvoeging loopt al zo’n drie jaar. Sinds een jaar komt de Martha en Mariagemeenschap afwisselend samen in een van de drie kerken zodat de kerkgangers elkaar leren kennen. “Dat was even wennen, maar het gaat nu goed. We raken gewend aan elkaars gebruiken”, zegt Ruigrok.

 

De laatste viering in de Sacramentskerk staat gepland voor zondag 23 november. Dat wordt een bijzonder moment volgens de bestuursleden. “We zijn nog bezig met de precieze invulling, maar het wordt een symbolische viering”, zegt Ruigrok. "Zo zal het tabernakel, waarin het allerheiligste wordt bewaard, worden geopend als teken dat het lichaam van de heer de kerk verlaat. Zo maken we deze stap echt visueel."

 

De Franciscus en Clarakerk blijft voorlopig in gebruik totdat de verbouwing van de Adelbertkerk klaar is. Daarna zullen ook dit gebouw geen kerkdiensten vanuit de Ursulaparochie meer plaatsvinden.

Wat er na de sluiting met de Sacramentskerk en Franciscus en Clarakerk gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. Er zijn al eerder kerkgebouwen afgestoten uit de Sint-Ursulaparochie. In november 2008 werden de OLV Onbevlekt Ontvangen in de Indische buurt en de Pastoor van Arskerk in Hof van Delft ook aan de eredienst onttrokken. Beiden werden na de sluiting gesloopt om plaats te maken voor woningen.

 

Dankzij hun monumentale status hoeven de Sacramentskerk en Franciscus en Clarakerk naar alle waarschijnlijkheid niet te vrezen voor de sloophamer.

 

Zowel de gemeente Delft als het bisdom van Rotterdam zijn bij het herbestemmingsproces betrokken en gesprekken zijn gaande, vertellen de bestuursleden. Beiden hopen dat de gebouwen een maatschappelijke of culturele functie krijgen.

 

“Deze gebouwen hebben betekenis, ook voor mensen die er nooit binnenkomen. Je hoopt dat ze een nieuwe bestemming krijgen die dat respecteert”, zegt Franken. “Een buurthuis of bibliotheek zou mooi zijn”, voegt Ruigrok toe. “Maar dat hangt ook af van de financiële haalbaarheid.”

 

En wat er ook gebeurt, het woord ‘vrede’ op de gevel van de Sacramentskerk wordt behouden, hoopt Ruigrok. “We hopen dat wie er in de toekomst ook komt, dat woord laat staan. Dan blijft het hoe dan ook de Vredeskerk.”